Zeleni pionir pametnog turizma 2025

Na osnovu šestogodišnjeg plana razvoja usvojenog 2015., Benidorm se okrenuo pametnom i održivom razvoju, koji je podrazumijevao korištenje prirodnih karakteristika i infrastrukture na najbolji način za sve koji u njemu borave, a u skladu sa sugestijama koje daje lokalno stanovništvo.

Istorija

Benidorm se nalazi na španskom dijelu mediteranske obale poznatijem kao Costa Blanca. Vjekovima je ovaj grad bio poznat po ribarima i piratima, ali je oko 1950. godine praktično ostao prazan. Tada su u njega na odmor počeli da dolaze, prije svega, ljudi iz španske prijestonice Madrida i okoline. Zatim su destinaciju polako otkrivali i drugi turisti iz Evrope, prije svega Ujedinjenog Kraljevstva i Njemačke.

Do kraja dvadesetog vijeka, u Benidormu su – jedna za drugom – nicale višespratnice, a zatim i soliteri u kojima je najviše bilo apartmanskih jedinica za iznajmljivanje tokom ljetnjih mjeseci. Iako prozvan „Menhetnom Mediterana“, grad je po svom karakteru najviše ličio na našu Budvu ili Sutomore… To je, očekivano, bio razlog zbog kojeg je domicilno stanovništvo iz godine u godinu sve više protestovalo i žalilo se nadležnima da „nemaju svog života“, već je sve podređeno turistima.

Iako je izgledalo kao nemoguća misija, njihov glas se ipak čuo tamo gdje je najpotrebnije. Dotadašnji planovi i strategije okrenute isključivo razvoju grada kao turističke destinacije, počeli su da se mijenjaju. Na osnovu šestogodišnjeg plana razvoja usvojenog 2015., Benidorm se okrenuo pametnom i održivom razvoju, koji je podrazumijevao korištenje prirodnih karakteristika i infrastrukture na najbolji način za sve koji u njemu borave, a na osnovu sugestija koje daje lokalno stanovništvo. Uz to, 2018. godine postao je prvi grad na svijetu koji je dobio Sertifikat pametnog turizma koji dodjeljuju Ujedinjene nacije preko svoje agencije UN Turizam.

Deset godina kasnije, Benidorm je u potpunosti ostvario svoje namjere da bude primjer razvoja turzima na najbolji način. Krajem novembra prošle godine, žiri koji djeluje u okviru Evropske komisije donio je odluku da upravo ovaj španski grad bude Zeleni pionir pametnog turizma u 2025. godini.

Pobjednička strategija

Benidorm je titulu evropskog zelenog pionira pametnog turizma zavrijedio brojnim održivim praksama, o kojima se u većini mediteranskih gradova više govori, nego što se pokušava realizovati u stvarnosti. Prepoznat je po integrisanju očuvanja životne sredine, ekonomskoj stabilnosti i bogatoj socijalnoj komponenti svoje turističke strategije razvoja. Uz to, glavni razlog zbog koje je Benidorm proglašen izuzetnim među brojnim kandidatima jeste posvećenost zelenim praksama, čime se poboljšava kako cjelokupno iskustvo posjetilaca ovog grada, tako i kvalitet života njegovih stanovnika.

Suština zelene tranzicije Benidorma iz grada prepoznatog po soliterima i turističkim apartmanima, je poseban odnos i posvećenost održivom upravljanju vodom i energijom. Naime, grad je implementirao pametni sistem upravljanja vodama. Na taj način, uspješno je smanjena potrošnja vode za 18 odsto, dok se istovremeno reciklirana tehnička voda koristi za potrebe javnih površina i navodnjavanje. Ovaj sistem se prirodno nadovezuje na strategiju Benidorma za upotrebu energije iz obnovljivih izvora. Solarni paneli koriste se za napajanje energijom javnih zgrada i hotela, što je uticalo da grad značajno smanji svoj „karbonski otisak“ (količinu ugljen dioksida koji proizvodi na dnevnom nivou). Sve to potvrđuju brojni međunarodni sertifikati, uključujući ISO 14001 koji se odnosi na upravljanje sistemima koji doprinose zaštiti životne sredine.

Turistički model

Prepoznajući potrebu da napravi otklon od tradicionalnog modela turizma sunca i mora od kojeg „pate“ sve zemlje Mediterana, Benidorm je diversifikovao svoju turističku ponudu tako da ona sada uključuje brojne opcije zdravstvenog, obrazovnog i eko-turizma. Ova strateška promjena gradu je pomogla ne samo u ublažavanju sezonalnosti i preopterećenosti prostora tokom ljetnjih mjeseci, već je dala priliku da domicilno stanovništvo bude zaposleno tokom cijele godine. Tome su posebno doprinijeli inkorporirano specijalni, ekološki prihvatljivi golf tereni, zatim kulturne ture, te tematski parkovi napravljeni po principima održivosti, što je dodatno obogatilo privlačnost grada, čineći ga destinacijom koja nudi mnogo više od svojih poznatih plaža.

Uprava Benidorma gledala je mnogo šire od onoga što predstavlja privlačnu turističku ponudu kako bi kvalitet života imali i turisti, i domicilno stanovništvo. Zahvaljujući proaktivnom pristupu klimatskoj adaptaciji, utvrđeni su zidovi prema moru, a urbana područja pošumljena autohtonim vrstama kako bi se poboljšao kvalitet vazduha. Ovim rješenjima uticalo se na ublažavanje efekata klimatskih promjena, poput porasta nivoa mora i ekstremnih vremenskih pojava. Takođe, ulaganje grada u održive prakse upravljanja plažama osigurava da njegovi ekosistemi na obali i u moru budu očuvani za buduće generacije.

Svoju značajnu ulogu odigrale su i pametne tehnologije, koje su bile ključna komponenta za kvalitetnu zelenu tranziciju Benidorma. Među brojnim mobilnim aplikacijama koje se nude na ovoj destinaciji, nalaze se i one sa informacijama u realnom vremenu o uslovima na plaži, vremenu i lokalnim događajima duž obale. Time se lakše upravlja protokom posjetilaca u određenoj zoni i sprječava prenatrpanost, što je od koristi i turistima, i stanovnicima. Upravo ovakva inovativna tehnološka rješenja poboljšavaju iskustvo posjetilaca u destinaciji, a istovremeno smanjuje pritisak na gradsku infrastrukturu i prirodne resurse.

Osim Benidorma, kandidati za ovogodišnjeg Evropskog zelenog pionira pametnog turizma bili su i Aveiro (Portugal), Jurmala (Letonija), Liepaja (Letonija), Nea Propontida (Grčka), Panevežis (Litvanija) i Sliven (Bugarska).